Afgelopen september hield Duurzaam RemCom, onderdeel van het buurtplatform RemCom een druk bezochte avond in Jan Tabak over het verduurzamen van je woning. Een van de sprekers was de 72-jarige Jan Geu ten Wolde. In aanloop naar deze avond heeft Jan Geu van Duurzaam RemCom een energiescan gekregen op voorwaarde dat zijn huis op de Bachlaan als een van de vijf referentiewoningen fungeert. Handig als je een RemCom bewoner bent want dan kun je makkelijk zien welk huis op dat van jou lijkt en globaal zien wat je kunt besparen aan energiekosten als je thuis verduurzaamt.
De energiescan van het huis op de Bachlaan kun je hier inzien, evenals de overige referentiewoningen. De hamvraag is of Jan Geu iets aan zijn huis heeft verduurzaamd sinds hij de energiescan heeft ontvangen. Of wacht hij tot er genoeg RemCom bewoners zijn aangemeld voor de diverse maatregelen zodat er een voordeel kan worden bedongen? Op een stormachtige dag in maart spring ik op de fiets op weg naar de Bachlaan om de familie ten Wolde te ontmoeten.
Ter voorbereiding op dit interview heb ik de lijvige energiescan van het huis op de Bachlaan gelezen. Daarom valt mij meteen bij binnenkomst op dat Jan Geu zijn brievenbus al heeft aangepast. In de scan staan ook oplossingen die weliswaar goedkoop zijn maar toch behoorlijk je energieverbruik drukken. In de scan hebben ze letterlijk tot het sleutelgat gekeken om te kijken waar rendement gehaald kan worden en zo werd ook de open brievenbus genoemd. Eens een tochtgat en voor slechts 3,75 euro heeft Jan Geu een nieuwe brievenbusklep gekocht bij de bouwmarkt en voelt de gang volgens Jan Geu en zijn vrouw Fien veel warmer aan.
Van afval naar grondstof
Jan Geu is een boerenzoon uit Drenthe, opgegroeid op een boerderij die al sinds 1580 in het bezit is van de familie ten Wolde. Zijn vader raadde hem aan om te gaan studeren. Eigenlijk had Jan Geu diergeneeskunde willen doen maar die opleiding zat redelijk vol. Jan Geu: “Ik heb toen de nieuwe richting waterzuivering in de chemie op de Universiteit van Wageningen gekozen, een echt vak van de toekomst dacht ik. Ik hoorde bij de eerste lichting milieutechnologen en wij hebben zelfs vrijstelling van dienstplicht gekregen omdat de Nederlandse overheid wilde dat we zo snel mogelijk aan de slag gingen. Mijn hele leven heb ik in het milieu gewerkt. Voor een groot deel heb ik mij beziggehouden met recycling van industriële bijproducten die je weer kunt toepassen als grondstof in andere bedrijven. De afvalstoffenheffing gaat steeds weer omhoog en de industrie zocht en zoekt naar bedrijven die deze residuen toepassen in hun productieproces. Succesvolle contracten hebben we onder meer gesloten met de drinkwaterbedrijven waar het restproduct kalk weer wordt toegepast in de baksteen industrie”.
Verander van gedrag
Waarom ben je je huis gaan verduurzamen? Jan Geu: “Mensen zien dondergoed dat de energierekening omhoog gaat. Dus moet je iets doen wat past om die stijging te minimaliseren. Je moet je huis zien als een blok en dat ga je isoleren. Daarnaast pas je je stookgedrag aan, dat scheelt je de helft in kosten voor gas. Ik geef weleens de planten water als mensen uit de buurt op vakantie gaan. Staat daar gewoon de verwarming aan. Waar ben je dan mee bezig denk ik, dat vergt echt een verandering in gedrag. Op onze bovenverdiepingen stoken we helemaal niet meer behalve een paar uur op de badkamer en de studeerkamer. Ons soort huizen verstoken gemiddeld 5000m3 per jaar en wij zitten, puur door ons stookgedrag, ongeveer op 3000m3".
"In september 2018 heeft Duurzaam RemCom gevraagd of we ons huis beschikbaar wilden stellen als voorbeeldwoning voor het verduurzamen van het Componistenkwartier. De jongens van Duurzaam Bouwloket zijn een halve dag aan het opnemen en meten gegaan, zelfs het sleutelgat is bekeken. Daar kwam een lijvig rapport uit voort dat ik met genoegen heb gelezen. Het heeft mij getriggerd om direct aanpassingen te doen”. Ben je meegegaan met de collectieve aankoop via Duurzaam RemCom? Jan Geu: “Nee, ik ben een snelle beslisser en ga graag individueel aan de slag. Maar ik keur het absoluut niet af als mensen meegaan met de collectieve inkoop en ontzorgt willen worden. Ik ben niet zo voor subsidies op duurzame maatregelen. Je bespaart daadwerkelijk kosten uit en zie niet in waarom de overheid dus de burger hieraan mee moet betalen. Een kwijtschelding van BTW zou ik wel zinvol vinden”.
Minder trek in huis
Jan Geu: “Ik ben begonnen met het isoleren van de spouwmuur. Na onderzoek heb ik gekozen voor thermoparels (EPS). Dit omdat je het er ook weer uit kunt halen en het ventileert beter dan purschuim. Het zijn een soort balletjes van piepschuim met een waterafstotende laag. Ik heb Koston uit Almere laten komen en ze hebben echt keurig werk geleverd en zich aan de gemaakte afspraken gehouden. Koston was binnen één dag klaar, ze boren steeds per meter een gat in de buitenmuur, spuiten het EPS erin en maken dan het gat weer netjes dicht. De ventilatieroosters waren te groot dus die zijn vervangen door kleinere roosters want er moet wel ventilatie zijn”. Jan Geu laat mij een potje met het EPS zien en ik merk op dat er wel een luchtje aan zit. Dat beaamt Jan Geu maar, zo zegt hij, dat is binnen een dag weg. Heeft Jan Geu meteen een verschil in binnentemperatuur gevoeld? Jan Geu: “Direct, we hadden steeds een vochtige plek op de buitenmuur in de badkamer. Binnen 1 week na de spouwmuurisolatie was het droog. Dus met andere woorden, de warmte blijft meer binnen. En je kunt het merken aan de frequentie waarop de cv aanslaat. Er is minder trek, minder tocht. Voor een oppervlak 1323 m2 heb ik E 2163,- incl BTW betaald”.
Jan Geu: “De vloer hebben we net geïsoleerd. Er ligt een folie op de zandbodem en tegen de onderkant van de vloer is een 4 cm dikke noppenfolie bevestigd. Ik heb niet gekozen voor de in de energiescan aanbevolen thermoskussens. Die vond ik te fragiel en flappert als er wind tussen komt. Die noppenfolie is met een rubber strip strak tegen de ondervloer bevestigd. Na onderzoek ben ik uitgekomen op Rento Hermanns uit Utrecht, ook zij hebben keurig werk geleverd en waren zoals afgesproken binnen een dag klaar. Voor 55m2 heb ik E 1998,- euro incl. BTW betaald. Echt verschil qua comfort merk ik niet door de vloerisolatie maar als je hier op blote voeten loopt voelt het minder koud. Bespaarcijfers heb ik nog niet maar ik hou mijn meters in de gaten en ik denk dat enkel de vloerisolatie al zo’n 10 à 15% aan stookkosten bespaart”.
Getriggerd door de scan
Wat staat er nog op de planning? Jan Geu: “Door de energiescan ben ik erachter gekomen dat het dubbele glas aan de achterkant niet goed isoleert. Het is 40 jaar oud thermopane en geeft maar een kwart rendement ten opzichte van het nieuwe dubbel glas aan de voorkant. Omdat ik toch wat kozijnen moet vervangen aan de achterkant pak ik meteen het dubbel glas mee. Ik ga ook nog de isolatiestrips vervangen rondom mijn Velux dakramen. In die zin triggert zo’n scan om duurzame aanpassingen door te voeren en geeft het meteen een handige prioriteitenlijst. Op de planning staat verder nog het zelf aanbrengen van metalen tochtstrippen om alle naden en kieren te dichten en folie achter de radiatoren. Ook heb ik een hele lading LED verlichting gekocht. Eerst maak ik de oude gloeilampen op en dan heb ik ze vast liggen als ik een lamp nodig heb. Ik dacht dat het voor ons huis niet gunstig was om zonnepanelen te plaatsen maar ze kunnen prima op de schuur”. Omdat we recht uitkijken op het dak van de schuur vanuit de woonkamer vraag ik of Jan Geu dat niet lelijk vindt. “Ik las toevallig vorige week dat er dakpannen bestaan met zonnecellen dus misschien doe ik dat”.
Dichte haard geeft 83% warmte rendement
Jan Geu: “Helaas hebben we eind vorig jaar een schoorsteenbrandje gehad dus ben ik mij gaan verdiepen in haarden. Wist je dat een dichte haard 83% warmte rendement geeft en een open haard slechts 15%. Wat een verschil! Ook scheel een dichte haard 80% in fijnstofemissie en zo’n 40-50% minder NOx uitstoot, stikstofoxide, een stofje dat smog veroorzaakt. En deze mooie cijfers zijn het gevolg van het gegeven dat je een betere en meer volledige verbranding hebt in een dichte haard. De leverancier levert ook geen open haarden meer dus dat is ook een maatschappelijke beweging. Je ziet steeds meer dat bedrijven anticiperen op de bewustwording bij de burger. Dat doet mijn duurzame, liberale hart deugt. Jarenlang heb ik voor de VVD in de gemeenteraad gezeten. Eerst in Breda en toen wij naar Naarden verhuisden in Naarden”.
Jan Geu: “Inmiddels heb ik zoveel ervaring opgedaan met het verduurzamen van je huis dat ik ook het nieuwe huis van mijn dochter en schoonzoon heb helpen isoleren. Ze zijn terug verhuisd vanuit Shanghai met hun vier kinderen en wonen nu heerlijk dichtbij. Je moet wat te doen hebben. Tot vorig jaar januari heb ik bijna fulltime gewerkt. Nuchterheid en zakelijkheid zit in mijn bloed. Mijn vader zat in een aantal landbouw besturen en thuis werd er vaak een stevige politieke discussie gevoerd. Ik melk af en toe nog 300 koeien op de boerderij die nu door mijn broer wordt gerund. Dan sta ik ‘s ochtends om kwart over vijf op en ben ik om acht uur klaar en gaan we ontbijten”.
Buurtbewoners vragen advies
Doordat je hebt gesproken in Jan Tabak tijdens de Duurzaam RemCom info avond ben je volgens mij ook een beetje het gezicht hiervan geworden in het Componistenkwartier. Komen er buurtbewoners naar je toe voor advies? Jan Geu: “Een paar mensen uit de buurt hebben mij gebeld voor meer info naar aanleiding van mijn presentatie. En op straat spreken mensen mij aan die het rapport hebben gelezen. Ook komen buren naar mij toe met vragen. Wat dat betreft ben ik wel een voorloper. Soms heb ik er wel discussie over maar het zet mensen aan het denken. Ik vind het altijd wel leuk om mensen uit te dagen en kritisch te zijn. Ik word ook een beetje boos als mensen zeggen ‘het zal mijn tijd wel duren”.
Zit je eigenlijk in het buurtplatform RemCom? Jan Geu: Nee, ik heb jaren in de raad gezeten en daar ook de Borgronden behandelt. Het is niet verstandig om mij daar nu als bewoner tegenaan te bemoeien, dan krijg je alleen maar conflicten. Ik had mijn vrouw Fien ook beloofd dat ik wat vaker thuis zou zijn”.
Op 16 april is er weer een info avond van Duurzaam RemCom in Jan Tabak, Kom je dan weer om te vertellen wat je allemaal hebt gedaan sinds september 2018? Jan Geu: “Jazeker Ik ben geen milieufreak maar ik werk hard aan fundamentele dingen die het milieu kunnen sparen of helpen. Minder afval, minder gas et cetera. Mijn ervaring en enthousiasme geef ik graag door”.
Op de info avond van Duurzaam RemCom op 16 april om 20.00 uur in Jan Tabak spreekt ook burgemeester Han ter Heegde en kom je onder andere meer te weten over het opwekken en besparen van energie. De plaatsen zijn beperkt, dus geef je snel op via info@remcom.nl
