UPDATE 15 januari 2024. Goed nieuws! In samenwerking met onze beweging en woningcoöperaties de Alliantie en Gooi en Omstreken heeft Intersell vandaag de Europese subsidie 'Kansen voor West' toegewezen gekregen. Hiermee kunnen 150 circulaire badkamers geplaatst worden in lokale corporatie woningen.
De badkamers zijn dan netto net zo duur als een conventionele badkamer van de wooncoöperaties. De meerprijs voor een circulaire badkamer komt uit deze subsidie. Een belangrijke stap in het opschalen van duurzame oplossingen en het vergroten van duurzame impact.
Onze kwartiermaker duurzame economie Alje Kuiper is dit voorjaar op bezoek gegaan bij de circulaire badkamer van Intersell in Naarden. Dit is een innovatief concept dat vanaf 2019 in meerdere pilots is verbeterd en nu klaar is om opgeschaald te worden.
Er najaar wordt in opdracht van woningcorporatie Gooi en Omstreken (G&O) 20 circulaire badkamers geplaatst in de Wandelmeent in Hilversum. Er worden 10 'gewone' circulaire badkamers geïnstalleerd en 10 circulaire biobased badkamers, met materialen van natuurlijke oorsprong bijvoorbeeld riet. Biocomposiet is vervaardigd uit ongeveer 33% riet, 33% kalk, 33% biohars. In plaats van riet uit reststromen, kan ook vlas of hennep worden gebruikt. Afhankelijk van de vezelsoort zal de verhouding afwijken. Nauwkeurig wordt bijgehouden wat de ervaringen zijn van de huurders en G&O zodat de badkamer kan worden doorontwikkeld en vraag en aanbod op elkaar zijn afgestemd.
Versnelling door onze kwartiermaker
Het was Intersell prima gelukt deze opdracht te krijgen, maar dan had dat zomaar anderhalf jaar geduurd. Door zachte druk van Kuiper kan er nu al in het derde kwartaal van dit jaar worden gestart. Intersell krijgt wel meer mensen over de vloer die hun circulaire ambities willen versterken maar een, volgens eigen zeggen, sterke aanjager als Kuiper is nieuw voor hen. Een volgende pilot is al in voorbereiding. Intersell doet een beroep op subsidie van 'Kansen voor West' waarmee ze in 2024 150 circulaire badkamers willen plaatsen bij woningcoöperaties. De badkamers zijn dan netto net zo duur als een conventionele corporatie badkamer, de meerprijs voor een circulaire badkamer komt uit de subsidie. Dit is een belangrijke stap in het opschalen van duurzame oplossingen en het vergroten van de impact.
Wethouder circulaire economie Barbara Boudewijnse en beleidsadviseur duurzaamheid Gerard Verweij van Gooise Meren zijn onlangs op werkbezoek geweest bij Intersell om kennis te maken met dit bijzondere bedrijf en wij mochten daarbij zijn.
Intersell is een bouwbedrijf met ongeveer 120 medewerkers en voert voornamelijk renovatie- en onderhoudsprojecten uit bij woningcorporaties. Ze zetten vol in op het verduurzamen van ongeveer 40.000 huurwoningen zoals het aanbrengen van spouwmuurisolatie, HR++ glas en CO2 gestuurde mechanische ventilatiesystemen. Daar is hun zelf ontwikkelde, circulaire badkamer bij gekomen. Deze is gericht op het maximaliseren van het hergebruik, de recycling en de levensduur van de materialen en producten die in de badkamer worden gebruikt.
Volledig demontabel, verantwoorde herkomst en hergebruik
Als een badkamer in een huurwoning aan het eind van haar levensduur is wordt deze normaal gesproken compleet vervangen. Gemiddeld verdwijnt er dan 800 kg aan materiaal in de container, waarbij letterlijk 0% terugkomt in de bouwketen. Dat moet en kan anders, dacht Hendrik Kemphorst, die sinds 2007 bij Intersell werkt. Eerst als stagiair tijdens zijn studie MBO Bouwkunde en HBO bouwkunde. Daarna is hij in vaste dienst gekomen. Als laatste heeft hij een deeltijd Master 'Master of Science in Engineering' afgerond met zijn scriptie getiteld 'The Circular Bathroom' en is hij zijn circulaire badkamer gaan doorontwikkelen. Hierbij wordt de van oorsprong Nederlandse Building Circularity Index gebruikt om materialen te beoordelen en ontwerpen volgens de drie pijlers: volledig demontabel, verantwoorde herkomst en hergebruik.
'Jonge honden’
Kemphorst en zijn team hebben zich gericht op het herontwerpen van badkamers op een circulaire manier, waarbij ze zochten naar materialen en componenten die passen binnen dit concept. Kemphorst: “Vanuit mijn studie ben ik verder gaan kijken naar de ‘embedded/embodied’ CO2; de CO2 die wordt uitgestoten tijdens het productieproces. Deze nemen we ook altijd mee in onze ontwerpbeslissingen. Uiteindelijk moeten we met zijn allen in 2050 100% CO2-neutraal en 100% circulair worden. Dat bereiken waarschijnlijk nooit, maar dat is wel het streven”.
Intersell is een platte organisatie waar veel ‘jonge honden’ werken. Algemeen directeur Dik van Enk: “Wij merken dat er onder studenten toenemende interesse is om met ons samen te werken op het gebied van circulariteit”. Zo is ook Tomas Schietecat bij hen gekomen. Zijn start-up Sanura heeft de Flatmate ontwikkeld, een systeem om eenvoudig de douchewarmte terug te winnen en zelfs energie oplevert. Schietecat helpt Kemphorst de afgelopen 2 jaar bij de doorontwikkeling van de circulaire badkamer zodat deze gereed is voor de markt.
Doorzetten loont
Van Enk: “Ik heb weleens tegen Hendrik gezegd dat hij maar met het circulaire badkamer concept moest stoppen omdat het gewoon niet rendabel gaat worden. Maar Hendrik is een doorzetter. En gelukkig maar, voor Voor Dudok Wonen hebben we afgelopen april in Hilversum een duurzame en circulaire mutatiewoning opgeleverd die we zo CO-2 neutraal mogelijk hebben uitgevoerd. Voor ons en Dudok Wonen is dit een pilot waarin we ook samen met de huurder ervaringen en resultaten nauwkeurig bijhouden en van daaruit bijschaven en opschalen". Bijkomend voordeel van de circulaire badkamer is dat deze volledig demontabel is en er geen tegelzetter aan te pas komt. Zoals Kemphorst zegt "tegelzetters komen niet meer van school". Door geen tegels te verlijmen zoals in conventionele badkamers, vang je een tekort op qua personeel waardoor installaties door kunnen gaan.
Voortdurende zoektocht
Biobased zegt iets over de oorsprong van een materiaal. Het betreft materialen die gemaakt zijn van hernieuwbare grondstoffen en compleet of gedeeltelijk bestaan uit biologische materialen zoals vezels, suiker(s), micro-organismen en eiwitten. Kemphorst: "Soms voel ik mij net een Willie Wortel. Wij zijn voortdurend op zoek naar hoe het beter kan".
"Wij kwamen op het spoor van een leverancier van biobased elektriciteitsdraad, dat moeten we dan gewoon hebben. Ik denk dat wij serieus de eerste zijn die dat hebben toegepast. Je zou verwachten dat elektra bedrijven daarmee koketteren, zo van dit gaan we doen. Maar die zijn toch echt wel conservatief. Zo ook installatiebedrijven, aan de ene kant zijn ze heel innovatief met bijvoorbeeld warmtepompen maar houden zich bijvoorbeeld niet bezig met biobased waterleidingen. Wij gebruiken ook schakelmateriaal gemaakt van afgeschreven visnetten. Dat is nog niet 100% want er zit een middel in dat het moeilijk maakt om de grondstoffen te scheiden. Maar het is natuurlijk vele malen beter dan dat je nieuwe grondstoffen gebruikt. We proberen het telkens beter te doen tot op het laatste onderdeeltje van een badkamer. Het blijft een voortdurende zoektocht naar verbetering in elk aspect van de circulaire badkamer".
Consortium Gooi en Vechtstreek
Er is een uitvoeringsprogramma circulaire economie gemaakt voor de regio Gooi en Vechtstreek. De 3 speerpunten zijn: circulaire bouw, een circulair ambachtscentrum en circulaire bedrijventerreinen. Elk speerpunt krijgt straks een aanjaagteam, bestaande uit de overheid, bedrijven, experts, onderzoekers en wellicht een kennisinstituut. Intersell is tijdens het werkbezoek gevraagd door Verweij om deel te nemen aan circulaire bouw en gelukkig zeiden ze volmondig JA. Verweij: "Mede door dit werkbezoek willen we de betrokkenheid van de gemeente Gooise Meren bij circulaire initiatieven benadrukken. Als je meer duurzaam wilt worden als gemeente moet je dat stimuleren en samen doen".
Komentarze